Σάββατο, Σεπτεμβρίου 15

Γόρδιος Δεσμός

Ο Γόρδιος Δεσμός είναι κατά τας γραφάς, ο περίπλοκος κόμπος που έδενε το άρμα του Γόρδιου, πατέρα του Μίδα και αρχαίου βασιλέα της Φρυγίας.
Σύμφωνα με το θρύλο, όποιος κατάφερνε να λύσει το  δεσμό, θα κυριαρχούσε στην Ασία.
Ο Αλέξανδρος μετέβη στο ανάκτορο, εξέτασε τον δεσμό και τον έλυσε εύκολα. Ο τρόπος με τον οποίο τον έλυσε παραμένει μυστήριο. Ο Αριστόβουλος που ήταν πιθανώς αυτόπτης μάρτυς, αναφέρει ότι τον έλυσε αφαιρώντας τον πύρο από το τιμόνι του άρματος, όπου συγκρατείτο ο δεσμός του ζυγού
 
Εσύ αυτήν την εκδοχή έμαθες στο Δημοτικό; Εγώ θυμάμαι (και θα θυμάσαι και εσύ) το συγκεκριμένο εκείνο μάθημα της Ιστορίας. Και θα θυμάσαι κι εσύ, όπως όλοι μας, πάνω από όλα, πόσο άστραψαν από περηφάνια τα μάτια της δασκάλας όταν ξεστόμισε εκείνο το : "'Ο,τι δε λύνεται, κόβεται!" που φέρεται να είπε ο μέγας στρατηλάτης, σαν απαύγασμα της σοφίας του. 

Τι κι αν η εκδοχή αυτή είναι η λιγότερο πιθανή; Τι σημασία έχει; 

Σημασία έχει η μαγκιά με την οποία ο μέγας στρατηλάτης, ο μαθητής του Αριστοτέλη, έκοψε το δεσμό. Ό,τι δε λύνεται, κόβεται! 

Μάθημα Ζωής λοιπόν από τον Μεγάλο Αλέξανδρο...πως όταν τα προβλήματα δε λύνονται μπορούν εύκολα να πάψουν να υπάρχουν...

Ο Γόρδιος Δεσμός δεν ήταν δύσκολο να λυθεί με σπαθί, ήταν δύσκολο (και άρα ουσιαστικό) να λυθεί με τη σκέψη του που θα μπορούσαν να τοποθετηθούν οι άκρες του. Ισοδύναμα, το πρόβλημα του τετραγωνισμού του κύκλου είναι δύσκολο με τη χρήση κανόνα, διαβήτη και πεπερασμένου αριθμού βημάτων. Ειδάλλως ουδεμία δυσκολία έχει.

Όμως η δασκάλα σε εκείνο το μάθημα μας έμαθε να σκοτώνουμε ό,τι βρίσκουμε δύσκολο, μας δίδαξε πως κάθε πρόβλημα στον πίνακα λύνεται, αν σπάσουμε τον πίνακα, μας διαβεβαίωσε πως μπορούμε πάντα να νικάμε, αλλάζοντας απλώς τους κανόνες του παιχνιδιού. Δε θέλει κόπο...θέλει τρόπο.

Κοίτα πίσω από τη δασκάλα...στον τοίχο...τον χάρτη (Δημητράκου-Καρολίδου) του Κράτους του Μεγάλου Αλεξάνδρου...όσες οι κτήσεις (μπορντό πλαίσιο - θυμάσαι;), τόσο και το δίκιο της δασκάλας.


Δεν εκπλήσομαι, λοιπόν...Μόνο ντρέπομαι...

15 σχόλια:

thinks είπε...

Αυτά, από την Ελληνιστική σχολή σκέψης. Υπάρχει και ο άλλος τρόπος τον οποίον προτείνει ο Δαλάι Λάμμα: "Αν ένα πρόβλημα μπορεί να λυθεί, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείς. Αν δεν μπορεί να λυθεί, η ανησυχία είναι άχρηστη".

Η ανθρώπινη πραγματικότητα που απορρέει από τις δύο αυτές σχολές, και όλες τις άλλες που μπορούμε να προσθέσουμε, διδάσκει πως ένα πρόβλημα έχει μόνο την ουσία την οποία του αποδίδει ο κάθε νους. Το πρόβλημα είναι κάτι το δυσμενές μόνο όταν οι συλλογισμοί του νου σου περί αυτού σου προκαλούν τον φόβο, ή αγωνία, ανησυχία ή στρες. Αυτά είναι όλα επακόλουθα αναποφασιστικότητας και εστιασμένης οπτικής. Η γιατρειά είναι ένα σφαιρικότερο σημείο βλέψεως από περισσότερες διαστάσεις και η αυτοπεποίθηση. Όλοι ξέρανε ότι ένα βραστό αυγό μπορεί να σταθεί όρθιο όταν το βαρέσεις κάτω και του σπάσεις το πίσω μέρος, αλλά μόνο ένας το έκανε, όπως λέει ο μύθος.

Τις περισσότερες φορές η λύση είναι αντίθετη του τι προτείνει η λογική -και πάντα η λύση έρχεται μόνο όταν αποφασίσεις να κουνήσεις το χέρι σου αντί να περιμένεις την Αθηνά.

CsLaKoNaS είπε...

Φίλε thinks

Η ανάλυσή που μας κάνεις είναι ενδιαφέρουσα αλλά εκτός θέματος.

Με αφορμή το μύθο του Γόρδιου Δεσμού θέλησα να προβληματίσω και να προβληματιστώ στο πως μία στρεβλή εκπαιδευτική διαδικασία δίδει τόσο λανθασμένα συμπεράσματα στους μαθητές κατασκευάζοντας τερατώδεις τρόπους σκέψεις και πρακτικές τις οποίες η σημερινή ελληνική κοινωνία δεν ξέρει πως να αντιμετωπίσει.

ΗΩΣ είπε...

Εγώ θα ήθελα να σου δώσω και μια άλλη διάσταση αγαπητέ. Από τα λίγα που έχω δει από εξωτερικό, πάλι βρισκόμαστε έτη φωτός μπροστά σε ό,τι αφορά την δημιουργική σκέψη. Έχεις, βέβαια, δίκιο, ότι η εκπαίδευσή μας είναι για τα κλάματα σε ό,τι αφορά την κριτική ικανότητα και την πρωτότυπη δημιουργικότητα. Δεν καταφέρνει όμως να μας την εξαλείψει τελείως. Είμαι σίγουρη ότι έχεις υπόψιν σου αρκετά παραδείγματα, όπως κι εγώ.
Τέλος πάντων, για να μην μακρυγορώ, ως άνθρωπος από ένα σημείο και μετά οφείλεις να σκέπτεσαι πρωτότυπα και να κρίνεις διαρκώς την πραγματικότητα, τους γύρω σου και τον εαυτό σου. Μην ξεχνάς ότι η εκπαίδευση είναι απλά ένα αρχικό στάδιο, ένα εφαλτήριο για την σκέψη, και όχι μια ολοκληρωμένη διαδικασία.

thinks είπε...

Αγαπητέ μου Λάκωνα, το θέμα το ορίζει και το προσδιορίζει ο οικοδεσπότης και δέχομαι άνευ προβλήματος ότι ήμουνα εκτός θέματος. Έχοντας πει αυτο...

Πόσο μακριά από το θέμα ήμουνα; Νόμιζα ότι είχα πάει στην απέναντι όχθη και έδινα λύση -γιατί στο σχόλιό μου, "η Ελληνική σχολή σκέψης" εννοούσε την παραπληροφορική εθνοκεντρική υπερανάλυση που πάντα γίνεται, και ο "Γόρδιος δεσμός", για μένα, στην ανάρτηση, ήταν η ίδια η στρεβλή εκπαιδευτική διαδικασία που δίδει τόσο λανθασμένα συμπεράσματα στους μαθητές κατασκευάζοντας τερατώδεις τρόπους σκέψεις και πρακτικές τις οποίες η σημερινή ελληνική κοινωνία δεν ξέρει πως να αντιμετωπίσει.

Η δική μου λύση του Γόρδιου αυτού δεσμού ήταν να πάω σε άλλα μέρη και να εκπαιδευτώ από την αρχή. Και στον δρόμο έμαθα να μην ανησυχώ για οποιοδήποτε πρόβλημα, επειδή ή λύνεται, οπότε το λύνεις, ή δεν λύνεται οπότε πας παρακάτω -δεν είμαστε όλοι Αλέξανδροι :-) ... και στις λύσεις χρειάζεται και λίγη ανορθόδοξη σκέψη, να χτυπήσεις το αυγό στο τραπέζι.

Αμερικανιστί, ενδιαφέρθηκα κατ ευθείαν για την λύση του προβλήματος :-) Ο συγκεκριμένος δεσμός που πραγματεύτηκες, σε ατομικό επίπεδο λύνεται με το να ξεκουμπιστείς από ΄κει μέσα, και σε κρατικοεθνικό επίπεδο λύνεται με το σπαθί που σήμερα έχει την όψη της κρίσης :-)

CsLaKoNaS είπε...

@thinks και ΗΩΣ

Λησμονείτε αγαπητοί φίλοι πως η διδασκαλία του "ιστορικού" γεγονότος γίνεται στο δημοτικό κυρίως στις τελευταίες τάξεις. Τα χρόνια δηλαδή όπου το παιδί ενώ έχει τη δυνατότητα να 'απορροφήσει' προτάσεις και επιχειρήματα, δεν έχει τη δυνατότητα να τα κρίνει. Τα χρόνια στις 3 τελευταίες τάξεις του δημοτικού είναι τα πλέον κρίσιμα από παιδαγωγικής άποψης καθώς εκεί δημιουργούνται οι υποδομές γι αυτό που η ΗΩΣ γράφει πως "ως άνθρωπος από ένα σημείο και μετά οφείλεις να σκέπτεσαι πρωτότυπα και να κρίνεις διαρκώς την πραγματικότητα"

Το αντικείμενο της ανάρτησης προσπαθεί να συσχετίσει τον νεο-ελληνικό τρόπο σκέψης και τα σημερινά αδιέξοδα στα οποία έχει βρεθεί με την ποιότητα διδασκαλίας που έχει λάβει.

Ουδείς θέλει να λύσει κανένα πρόβλημα λοιπόν φίλτατε thinks παρά μόνον εσύ που ως γνήσιος Αμερικάνος θέλεις ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ να δώσεις λύση, ακόμα και όταν δεν υπάρχει πρόβλημα! χαχαχαχα :)))

Γιάννης Καραμήτρος είπε...

Μήπως είναι καιρός να αφήσουμε τους Αρχαίους και να κοιτάξουμε πως θα σωθεί η Ελλάδα του 2012;

Όσον αφορά τον Μέγα Αλέξανδρο μερικοί ίσως πούνε ότι ήταν εγκληματίας μιας και σκότωσε πολύ κοσμό, παρόλο που η έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι εφέυρεση της νεωτερικότητας.

CsLaKoNaS είπε...

Αγαπητέ Ιωάννη,


Το κείμενο που διάβασες ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΣΧΕΣΗ έχει με αυτην καθ' αυτήν την ιστορία του Μ. Αλεξάνδρου και του Γόρδιου Δεσμού.

Το κείμενο καταδεικνύει τον σύγχρονο τρόπο σκέψης που καλλιεργείται στην Ελλάδα του 2012 σε μία προσπάθεια να εξηγήσει το λόγο που η ελληνική κοινωνία μαστίζεται από φασίζουσες νοοτροπίες: Μέχρι τώρα κυρίως από Κόκκινες ενώ πλέον και από Μαύρες.

Γιάννης Καραμήτρος είπε...

Συγνώμη και έχεις απόλυτο δίκαιο, όσον αφορά την ουσία του ποστ τι λες για το έλλειμα παιδείας που χαρακτηρίζει πολλούς Έλληνες;

Για παράδειγμα: έχουν σοβαρές θέσεις για έξοδο από τη κρίση ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ, η Χ.Α.; Αν έχουν σε παρακαλώ να μου τις πεις :)

CsLaKoNaS είπε...

Φυσικά και δεν έχουν.

Όμως "δε χρειάζεται" να έχουν. Διότι όπως μας "έμαθε" ο πάνσοφος στρατηλάτης: ό,τι δε λύνεται, κόβεται!

Αν το πρώτο στάδιο είναι η απόλυτη ασυνενοησία, το μπέρδεμα, η σύγχιση των εννοιών, ο μεταπολιτευτικός αχταρμάς μέσα στον οποίο κολύμπησε ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, το δεύτερο στάδιο είναι ο γόρδιος δεσμός που "αρκεί να κοπεί" κατά το Συριζα, τους ΑΝΕΛ, τη ΧΑ.

Καμία ανάγκη κατ' αυτούς δεν υπάρχει για σοβαρή σκέψη και ορθολογική προσέγγιση του προβλήματος.

Πόσο μάλλον αφού η σκέψη προαπαιτεί συγκροτημένο και πειθαρχημένο εγκέφαλο. Εξάρτημα άγνωστο σε αυτούς.

Το κείμενο αυτό προσπάθησε να ρίξει φως στις αιτίες που αχρήστεψαν το μυαλό μας.

Γιάννης Καραμήτρος είπε...

Τότε να βάλεις και τη τηλεόραση και "εφημερίδες" σαν τη Δημοκρατία και την Αυριανή :)

CsLaKoNaS είπε...


Όλα αυτά προκαλούν τόση θλίψη!

Γιάννης Καραμήτρος είπε...

Προφανώς αλλά το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα αποφεύγουμε.

CsLaKoNaS είπε...

Όταν λες "αποφεύγουμε" εννοείς να μην τα διαβάζουμε ή να μην πέφτουμε στο επίπεδο να ασχολούμαστε με αυτά;

Αυτό το διάστημα βρίσκομαι στην άποψη να μην ασχολούμαι καθόλου. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι σωστό όμως αυτό. Βέβαια εμένα με βολεύει και το εξωτερικό στο οποίο βρίσκομαι το οποίο από τη μία με κρατάει σε απόσταση, από την άλλη μου υπενθυμίζει διαρκώς το πόσο τρελοκομείο είναι τελικα η Ελλάδα.

Γιάννης Καραμήτρος είπε...

Εννοούσα ανθρώπους που τα διαβάζουν, ζω στην Ελλάδα άρα πετυχαίνω αρκετούς που και που :(

Δημήτρης Διρχαλίδης είπε...

Η ιστορία της φράσης "Ό,τι δεν λύεται κόπτεται" είναι η εξής και διατηρεί πάντα ένα ενδιαφέρον από πολλές απόψεις.

Ο Αλέξανδρος έφθασε στο Γόρδιο κατά τον μήνα Φεβρουάριο ή Μάρτιο του 333 π.Χ. και παρέμεινε εκεί για κάποιο χρονικό διάστημα, για να αναπαύσει τη μοίρα του στρατού που κόπιασε ιδιαίτερα μαζί του, στην Πισιδία.
Εκεί, στο ανάκτορο των παλαιών βασιλέων της Φρυγίας, βρισκόταν το άρμα του Γόρδιου ως ανάθημα στον Δία. Ο ζυγός του άρματος ήταν δεμένος με φλοιό κρανιάς και ο δεσμός ήταν τόσο περίπλοκος, ώστε δεν διακρινόταν πουθενά η αρχή του.
Σύμφωνα με την κρατούσα παράδοση, όποιος έλυε τον Γόρδιο δεσμό, θα κυριαρχούσε στην Ασία. Ο Αλέξανδρος μετέβη στο ανάκτορο, εξέτασε τον δεσμό και τον έλυσε εύκολα. Ο τρόπος με τον οποίο τον έλυσε παραμένει μυστήριο. Η πιο διαδεδομένη άποψη υποστηρίζει ότι έκοψε τον δεσμό με το σπαθί του, αναφωνώντας: Ό,τι δεν λύεται κόπτεται.
Παρά την δημοσιότητά της όμως, αυτή η άποψη θεωρείται η λιγότερο πιθανή.
Ο Αριστόβουλος, που ήταν πιθανώς αυτόπτης μάρτυς, αναφέρει ότι τον έλυσε αφαιρώντας τον πύρο από το τιμόνι του άρματος, όπου συγκρατείτο ο δεσμός του ζυγού.
Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Γκρέιβς, ο δεσμός ήταν πιθανώς θρησκευτικό σύμβολο στη φύλαξη Γορδιανών ιερέων και ιερειών και συμβόλιζε το άφατο όνομα του Διονύσου. Περνούσε από γενιά σε γενιά ιερέων και αποκαλυπτόταν μόνο στους βασιλείς της Φρυγίας.

Ο προβληματισμός όμως παραμένει: πόσο εύκολο είναι μερικές φορές να κόψεις εκείνο που δεν λύεται;;

Καλό σ/κ σε όλους!