The Shock Doctrine: Desire over Reason

Previously:

"4. Συμμαχώ με το Διάβολο, όταν ο τελευταίος αδικείται. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από την άδικη κριτική."

Καταλαβαίνουμε (;) πως το να καταναλώνουμε ιδέες όπως οι Αμερικάνοι καταναλώνουν χάμπουργκερ, είναι ανώφελο! Καλύτερα να παρακολουθούμε Μενεγάκη ή Πάνια.

Διότι η μόρφωση (αυτό υποθέτω ως σκοπό, εδώ) όπως προκύπτει μετά από σοβαρή μελέτη ή βίωμα λίγο έχει να κάνει με την πληροφορία που την πετάω για να προωθήσω την άποψή μου απλά και μόνο για να το παίξω έξυπνος και ενημερωμένος.

Στη σημερινή εποχή της πληροφορίας πρέπει να μπορούμε να φιλτράρουμε τις σωστές από τις λάθος πληροφορίες όσο καλύτερα μπορούμε. Έτσι κερδίζουμε χρόνο, που είναι και το πλέον πολύτιμο κοινωνικό αγαθό της σύγχρονης εποχής.

Υπόθεση: Η λάθος πληροφορία είναι η ψευδής πληροφορία.

Σήμερον στον μπλογκοσφαιρικό μας μπερντέ ένα πρόβλημα που συνάντησα επιλέγοντας βιβλία. Συγκεκριμένα ενα βιβλίο του Eric Hobsbawm, "κατ' επιταγήν του ΑΕΡΙΚΟΥ". Εκεί δίπλα εμφανίστηκε ως 'σχετικό' κατά έναν τρόπο, το γνωστό βιβλίο της Ναόμι Κλάιν, "το Δόγμα του Σοκ - Η άνοδος του καταστρεπτικού Καπιταλισμού".

Το βιβλίο δεν το έχω διαβάσει, αν και είχε γίνει μεγάλος ντόρος όταν είχε κυκλοφορήσει. Αποτελεί φυσικά σημείο αναφοράς των αντι-μνημονιακών συντρόφων, οπότε μπήκα στον πειρασμό να το αγοράσω - άλλωστε 3 δολλάρια κάνει.

Όταν όμως δε γνωρίζω ένα βιβλίο (και δεν έχω και την εγγύηση του Αερικού) δεν το αγοράζω. Επειδή ενδιαφέρομαι για τα θέματα αυτά δε θα ήθελα να χάσω το χρόνο μου διαβάζοντας ένα βιβλίο που "δε θα μου πει τίποτα". Έτσι κοίταξα κριτικές αναγνωστών. Όχι τις θετικές. Εφ' όσον θέλω να αγοράσω το βιβλίο, η αγορά αυτή κρίνεται κατ' αρχήν από το επίπεδο των επιχειρημάτων των αρνητικών κριτικών (ένα αστέρι δηλαδή).

Η υπόθεση εργασίας είναι πως, εφ' όσον πρόκειται για ένα κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικό-δημοσιογραφικό βιβλίο, με συγκεκριμένη οπτική γωνία, αν οι αρνητικές κριτικές είναι επιπέδου "tea-party" τότε, ναι, ίσως είναι ένα βιβλίο που αξίζει να αγοραστεί. Όμως οι κριτικές δεν ήταν τέτοιες.

Το βιβλίο αποσκοπεί σε γενικές γραμμές στη δαιμονοποιήση της σχολής του Σικάγου και συγκεκριμένα του Μίλτον Φρίντμαν, ως θεωρητικού αυτού που αποκαλείται από τους επικριτές του ως "νεο-φιλελευθερισμός" (έννοια κενή νοήματος αν το σκεφτεί σοβαρά κάποιος) και ο οποίος νεο-φιλελευθερισμός ευθύνεται για την περίφημη αυτή παγκόσμια κρίση μέρος της οποίας βιώνει και η χώρα μας ( - ναι, γιατί δε μας δανείζουν) .

Η σοβαρή κριτική στο βιβλίο της Κλάιν επικεντρώνεται στο ότι δεν έχει απλώς παρερμηνεύσει το έργο (και τις ημέρες) του Φρίντμαν αλλά τα έχει παραφράσει και διαστρεβλώσει σε πολύ σοβαρό βαθμό. Αποκορύφωμα είναι η υπόθεση της Χιλής και η σχέση της σχολής του Σικάγο με το καθεστώς Πινοσέτ, όπου η Κλάιν διαστρέφει εντελώς την πραγματικότητα. Οι κριτές του ενός αστεριού εκφράζουν τη βεβαιότητά τους πως η Κλάιν δεν έχει ιδέα από το έργο του Φρίντμαν.

Δε φαίνεται να καλυτερεύει η κατάσταση στις κριτικές με δύα αστέρια. Οι αναγνώστες αυτοί κατά μέσο όρο, βρίσκουν κάποια καλά σημεία στο βιβλίο όμως προβληματίζονται για τον τρόπο που ερμηνεύει και συνδέει τα γεγονότα ώστε να καταλήξει σε συμπεράσματα. Χαρακτηριστικός τίτλος ενός σχολιαστή : Desire Over Reason . Ένα βιβλίο δηλαδή που προτιμά σου λέει για τον καταστροφικό καπιταλισμό παραθέτωντας εντυπωσιακά στοιχεία που όμως είτε είναι διαστρευλωμένα ή ψεύτικα ή δεν συνδέονται μεταξύ τους.

Ελπίζω σε αυτό το σημείο να συμφωνούμε πως δεν πρόκειται για απλή αρνητική κριτική. Μιλάμε για παραποίηση της ιστορικής πραγματικότητας (δύο τριών δεκαετιών πίσω).

Πόσο διαφωτιστικά είναι όλα αυτά; Μιλάμε για ένα βιβλίο που έχει γίνει παγκόσμιο best-seller.

Και είναι φυσιολογικό να γίνει :

Απευθύνεται σε ένα κοινό που, όπως εγώ, δε γνωρίζει οικονομικά ή πολιτικές επιστήμες ή ίστορία σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορεί να κρίνει γεγονότα και καταστάσεις. Είναι πολύ πιθανό αν το έπαιρνα να διάβαζα και να συμφωνούσα επειδή δε θα είχα κανένα άλλο σχετικό βιβλίο/πηγή να συγκρίνω. Μετά θα έπρεπε να πάρω άλλα δέκα βιβλία και να κάνω έρευνα. Ναι, αλλά δεν έχω χρόνο.

Η κριτική στο οικονομικό σύστημα που ζούμε είναι σωστή και αναγκαία. Κάνοντας όμως λάθος κριτική είναι τελείως ηλίθιο αν όχι δόλιο. Αυτήν την κριτική δεν μπορώ να τη δεχτώ.

Για το εν λόγω βιβλίο φυσικά και ΔΕ μπορώ να εκφράσω άποψη αφού δεν το διάβασα. Φοβάμαι όμως πως αυτό το παγκόσμιο μπεστ σελλερ είναι επιπέδου debtocracy ή V for Vendetta ( μία απελπιστική κόπια του "1984"). Ειδικά για το debtocracy το επιχείρημα τελικής γραμμής άμυνας ήταν πως, "εν πάσει περιπτώσει, έπρεπε να ακουστεί και η άλλη άποψη! ".

Αν το "Δόγμα του Σοκ", συγκαταλέγεται ως "η άλλη άποψη" (αφήνωντας εκατομμύρια δολλάρια στη συγγραφέα - μέσω του σύστηματος που η ίδια μέμφεται -δεν έχει σημασία) καλώς! Η, οποιαδήποτε, άλλη άποψη πρέπει πάντα να ακούγεται, ακόμα και όταν είναι ψέμματα...

Όμως δεν προχωράμε στη Ζωή μας με τις "άλλες απόψεις", γι' αυτό άλλωστε και τις ονομάζουμε έτσι...μάλλον κάτι θα ξέρουμε.

Να είσαι καλά!


υ.γ. Είναι προφανές πως το βιβλίο του Hobsbawm δεν είχε καμία αρνητική κριτική.

υ.γ. Είναι προφανές πως η δεύτερη φωτογραφία είναι άσχετη με την ανάρτηση. Πρόκειται για το νέο μέλος της οικογένειας. Τη λένε Φαίδρα και κάνει όλη μέρα αγκαλιές. Τίποτα άλλο!