Βρισκόμαστε στο σωτήριο (και αμέριμνο) 2008....Ο μικρός CsLaKoNaS, που τόσο έχετε σιχαθεί να διαβάζετε όλα αυτά τα χρόνια, βρίσκεται στην αίθουσα συνεντεύξεων του ελληνικού παραρτήματος Fulbright σχετικά με την περίφημη υποτροφία για τις σπουδές του στις Η.Π.Α. .
Στην αίθουσα λοιπόν των συνεντεύξεων και καθώς μιλάμε περί ανέμων και υδάτων, το θέμα μας έχει προς στιγμήν επικεντρωθεί στην κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια. Ω ναι! Τότε είχαμε την πολυτέλεια να μας απασχολούν τέτοιου είδους θέματα. Η ερώτηση που δέχθηκα λοιπόν από μία καθηγήτρια της επιτροπής ήταν "Πού κατά τη γνώμη μου οφείλεται η κατάσταση στα πανεπιστήμια;".
Η απάντησή μου ήταν ορθή και κοφτή: "Too much Freedom!"
Ακόμα δεν γνωρίζω πως μία φράση σαν κι αυτή μπορεί να ακούγεται σε έναν μορφωμένο αμερικανό πολίτη. Η αλήθεια είναι πως μέχρι τότε, εκτώς από το "Φωνιάδες των λαών - Αμερικάνοι" που ουρλιάζαμε κάθε 17 Νοέμβρη έξω από την Πρεσβεία, ελάχιστη σχέση είχα με τον αμερικάνικο τρόπο σκέψης. Δεν μπορούσαν να καταλάβω την ευαισθησία των Αμερικανών στην έννοια της λέξης Ελευθερία.
Πέντε χρόνια στις ΗΠΑ και με απασχολεί το πως ενώ οι Αμερικάνοι κατάφεραν να απαλλαγούν από την τυραννία του βρετανικού στέματος και ταυτόχρονα να θέσουν τις βάσεις για το σύγχρονο αμερικανικό έθνος που παρήγαγε και παράγει και θα συνεχίσει να παράγει τον περισσότερο πλούτο σε προϊόντα και ιδέες, οι Έλληνες αν και κατάφεραν να απαλλαγούν από τον ασύγκριτα βαρύτερο τουρκικό ζυγό, εν τούτοις, φτιάξαμε ένα κράτος - ανέκδοτο το οποίο τυραννάμε και μας τυραννά από τότε.
Πως συνδέεται το παραπάνω με την ερώτηση της καθηγήτριας της επιτροπής;
Τι είχαν τελικά οι Αμερικάνοι που δεν είχαμε εμείς; Τι ακριβώς είχαν καταλάβει που εμείς δεν μπορέσαμε;
Καταλήγω σε δύο καθοριστικούς παράγοντες:
Τον ένα τον κέρδισαν, τον άλλον τον κληρονόμησαν....
Τον ένα τον κέρδισαν, τον άλλον τον κληρονόμησαν....
Οι founding fathers John Adams, Benjamin Franklin, Alexander Hamilton, John Jay. Thomas Jefferson, James Madison, George Washington στο κείμενο της Ανεξαρτησίας, δεν αιτιολόγησαν απλώς τον πόλεμο που κύρηξαν στο Βασιλιά Γεώργιο τον 3ο. Έκαναν κάτι πολύ μεγαλύτερο:
Όρισαν την Ελευθερία στα πλαίσια της ελευθερίας του ανθρώπου ως άτομο και κύρηξαν τον πόλεμο σε κάθε μορφής Τυραννία που θα απειλήσει αυτό το Υπέρτατο αγαθό.
Στο Κείμενο της Ανεξαρτησίας ο Άνθρωπος ορίζεται ως το όν εκείνο που έχει το δικό του σύστημα Αξιών μέσα από το οποίο αλληλεπιδρά με άλλα άτομα στην περίφημη αναζήτηση της Ευτυχίας όπως το ίδιο την ανταλαμβάνεται μέσα από το αξιακό του σύστημα.
Έτσι κάθε μορφή Αρχής και Εξουσία που επιβάλεται σε μία ομάδα τέτοιων οντοτήτων έχει σκοπό και νόημα μόνον όταν δρα με σκοπό να προστατέψει την Ελευθερία αυτή. Προφανώς λοιπόν μία τέτοια Αρχή πρέπει να εκλέγεται από τις ίδιες τις οντότητες και όχι από οποιονδήποτε άλλον.
Κατ' επέκταση αποστολή της κοινωνίας των ελεύθερων πολιτών ήταν είναι και θα είναι η σύγκλιση και συνύπαρξη αυτών των ατομικών ελευθεριών. Διότι από τη στιγμή που αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου ως ανεξάρτητο αξιακό σύστημα, τότε αντιλαμβάνομαι αυτό το δικαίωμα και την ιδιώτητα και στον έτερο συμπολίτη μου. Όσο δε θέλω παρεμβάσεις στη δική μου Ελευθερία έτσι δεν πρέπει να επιδιώκω να παρέμβω στην Ελευθερία του άλλου, ανεξάρτητα ποιες είναι οι προθέσεις μου!
Έτσι οι πολίτης του Ελεύθερου κόσμου δεν επιχειρεί να κάνει ούτε καλό ούτε κακό σε καμία ομάδα συνανθρώπων του. Επιλέγει εθελοντικά να συνδιαλλαγεί και να επιχειρήσει με όποιους από τους ανθρώπους μοιράζεται κοινές αξίες, χωρίς να τον ενδιαφέρει αν είναι γυναίκες, άντρες, άσπροι, μαύροι, γκέι, λεσβίες, χριστιανοί, μουσουλμάνοι.
Στον Ελεύθερο άνθρωπο το προσωπικό αξιακό σύστημα είναι αυτό που μετράει και η Ελευθερία που ορίζεται μέσα στα πλαίσιά του είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν χαρίζεται σε κανέναν Βασιλιά, Δικτάτορα ή Γενικό Γραμματέα!
Το δεύτερο στοιχείο είναι κάτι που δεν το είχαν αλλά το κληρονόμησαν. Είναι η έννοια του Νόμου! Η ιδέα πως ουδείς πρέπει να είναι υπεράνω του Νόμου και πως έναν άδικο Νόμο τον υπακούμε μέχρι να τον αλλάξουμε, είναι μία κληρονομιά της Δύσης. Θυμήσου πως το τελικό στάδιο των Μοναρχιών ήταν οι Συνταγματικές Μοναρχίες. Κοινωνίες δηλαδή οι οποίες καλλιέργησαν την ιδέα πως ακόμα και ο Μονάρχης υπακούει τελικά σε κάποιου είδους μη θεϊκό αλλά και απρόσωπο Νόμο!
Έτσι η ιδέα της Ελευθερίας μπορεί να φυτρώσει και να ευδοκιμήσει σε μία τέτοια κοινωνία που υπεράνω όλων θα είναι ο Νόμος που θα επιβάλεται από μία δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση που σκοπό θα έχει να προστατεύει την ελευθερία των πολιτών της.
Τι από τα δύο είχαμε εμείς στη δική μας Επανάσταση; Τίποτε!
Η Οθωμανική αυτοκρατορία σε καμία της φάση δεν καλλιέργησε το νόμο στη βάση συντάγματος. Ο νόμος ανέκαθεν προσωποποιούνταν στο πρόσωπο του Σουλτάνου, των παρατρεχάμενων πασάδων, ή των τοπικών προεστών και κοτζαμπάσηδων. Τίποτα το θεσμικό δεν υπήρχε. Νόμος ήταν ο δημογέροντας της περιοχής. Είχε όνομα, επώνυμο, οικογένεια με πατέρα και γιό και κληρονομικά προνόμια επί της εξουσίας και του νόμου...
Ο αγώνας της Ανεξαρτησίας ήταν ενάντια στην τυραννία του Σουλτάνου και μεταφράστηκε ως ο αγώνας σε κάθε μορφή εξουσίας που καταπιέζει τα μικροσυμφέροντά μας ακόμα και οταν η εξουσία προέρχεται από μία δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση.
Στο νέο ελληνικό κράτος ο νόμος και η εξουσία παρέμεινε στους προύχοντες που σήμερα απλά τους εκλέγουμε περιμένοντας από δ' αύτους το κάθε λογής ρουσφέτι ή τροπολογία του νόμου που μας ενδιαφέρει.
Ο πρωθυπουργός μας είναι θεσμικά παντοδύναμος. Το Σύνταγμά μας του παρέχει κάθε λογής δύναμη και είναι η προσωποποίηση του Νόμου και του Κράτους. Όλοι τον έχουμε σπίτι μας και όλη μέρα μιλάμε γι αυτόν λες και είναι γνωστός μας, περιμένοντας φυσικά τα πάντα, αφού του έχουμε δόσει όλη την Εξουσία! Φυσικά σε ένα σύγχρονο κράτος όση εξουσία συγκεντρώνεται σε ένα πρόσωπο τόσο λιγότερο αποδωτικός είναι ο ρόλος του αλλά αυτό θα το καταλάβουμε σε καμιά 50αριά χρόνια από τώρα....Δε βιαζόμαστε....
Όσο για το Νόμο;
Όταν δε μας αρέσει, δεν τον εφαρμόζουμε. Είτε αυτο-εξαιρούμαστε (από μόνοι μας) ή ιδεολογικοποιούμε την ανομία είτε σαν άλλη Αντιγόνη του "Σοφοκλή" ή σαν άλλη Αλέκα του "Νόμος είναι το δίκιο του Εργάτη".
Όταν μας αρέσει, γκρινιάζουμε γιατί δεν τον εφαρμόζουν εκείνοι που δεν τους αρέσει.
Όταν δε μας αρέσει, δεν τον εφαρμόζουμε. Είτε αυτο-εξαιρούμαστε (από μόνοι μας) ή ιδεολογικοποιούμε την ανομία είτε σαν άλλη Αντιγόνη του "Σοφοκλή" ή σαν άλλη Αλέκα του "Νόμος είναι το δίκιο του Εργάτη".
Όταν μας αρέσει, γκρινιάζουμε γιατί δεν τον εφαρμόζουν εκείνοι που δεν τους αρέσει.
Γιατί όταν δε γαλουχήσαι με τη μορφή του Ιαβέρη δε θα γίνεις Γιάννης Αγιάννης ...αλλά Χρήστος Άχρηστος.
υ.γ. Σε χρόνο και τόπο ανύποπτο, μπροστά σε βαρώνους, πρίγκηπες και αυτοκράτορες....ο Mozart περνάει το Μήνυμα
