Παρασκευή, Οκτωβρίου 14

Λογικός Λογισμός ( Μέρος 2ο)


Το πρώτο μέρος κάπου εδώ.

Τις τελευταίες μέρες η blogόσφαιρα βούηξε από το πολύ πρωτότυπο βραβείο και παιχνίδι για τα επτά πράγματα για τον εαυτό σου. Το οικτήρω αυτό το χαζό παιχνίδι γιατί εμένα κανείς δε με κάλεσε να παίξω. "Καλα λοιπόν , κι εγώ θα δείτε!"

Ως άλλη αλεπού που ό,τι δε φτάνει, το κάνει κρεμαστάρι συνεχίζω ακάθεκτος αγνοώντας τα ποταπά παιχνιδάκια.

Τα τελευταία 24ωρα επίσης βούλιαξε η blogόσφαιρα με την είδηση για λιποθυμίες παιδιών από ασιτεία στα σχολεία της χώρας. Την είδηση την άκουσα από το φίλο Αστεροειδή ο οποίος την πέταξε στην κουβέντα μας για να μου δείξει πόσο στείρα επιχειρήματα τα κομματικά μου (;) γυαλιά μου υπαγορεύουν να έχω, σε σχέση με την έκταση και το βάθος της κρίσης.

Πρώτη μου ενέργεια είναι να διαβάσω την ανακοίνωση για να συμπεράνω πως πρόκειται για κείμενο γραμμένο από γραφομηχανή της Κουμουνδούρου ή του Περισσού. Ουδέν μεμπτόν μέχρι εδώ. Η δεύτερη σκέψη που έκανα ήταν να σκεφτώ καλύτερα. Στις αναπτυγμένες δυτικές κοινωνίες η φτώχεια δε συμβαδίζει με την ασυτία. Του 'ναντίον μάλιστα τα φτωχότερα στρώματα τρώνε κατά κανόνα πιο ανθιυγινές τροφές (ως φτηνότερες) με αποτέλεσμα να αντιμετοπίζουν σοβαρά προβλήματα παχυσαρκίας. Η τρίτη ενέργεια ήταν να διαβασω την ανακοίνωση του υπουργείου η οποία αναφέρει πως όλα αυτά είναι ψεύδη και αποτελούν αισχρό λαϊκισμό καθώς καμία υπηρεσία τους δεν έχει αναφέρει το παραμικρό περιστατικό. "Σιγά μην τους πιστέψουμε τώρα", σκέφτηκα και περιμένα μια δυο μέρες μπας και σκάσει το θέμα σε κανένα κανάλι αφού όπως και να το κάνουμε είναι καραμπινάτη είδηση. Αφού δεν έγινε ούτε αυτό είπα να δω ποια είναι αυτή η κυρία που έκανε την καταγγελία. Εκεί το θέμα έκλεισε για μένα οριστικά.

Δεν ξέρω πόσοι μπαίνουν στον κόπο να σκέφτουν λίγο παραπάνω όταν ακούν μια εντυπωσιακή είδηση. Ίσως κάτι τέτοιο να είναι πολυτέλεια στην εποχή της κρίσης. Ίσως τα ορθολογικά αντανακλαστικά μας να έχουν ισοπεδωθεί μέσα σε μια τόσο άρρωστη ατμόσφαιρα. Είναι η αρρώστια αυτής της πραγματικότητας η αιτία ώστε μία τόσο καραμπινάτη ράδιο-αρβύλα όπως η παραπάνω να γίνει η αφορμή να καταρρεύσουμε. Ίσως να το θέλουμε μέσα μας και να περιμένουμε μία τέτοια αφορμή, ίσως όχι. Θα δείξει...

Στο σημερινό κείμενο θα μιλήσω για ένα είδους επιχειρημάτων που χρησιμοποιούμε στο λόγο μας και το οποίο συχαίνομαι όσο τίποτα άλλο. Είναι η περίφημη "επίκληση στην αυθεντία".

Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από την "αυθεντία" και τα "τσιτάτα" της.

Αγαπημένη μου αναγνώστρια συνήθως συζητάμε για δύο λόγους. Ο πρώτος, ο ευγενής, ο σωκρατικός είναι ο διάλογος για την αναζήτηση της Αλήθειας. Συζητάμε γιατί πρέπει να καταλάβουμε, να κατανοήσουμε, να κερδίσουμε την αμάθειά μας κατακτώντας τη γνώση. Ο δεύτερος για να κάνουμε κόντρα, να δείξουμε πως ξέρουμε πιο πολλά από το συνομιλιτή μας, είμαστε τελικά πιο έξυπνοι, πιο ικανοί έτσι ώστε να λάβει το θυληκό της παρέας το μήνυμα ότι η εξυπνάδας μας είναι ανάλογη του μήκους του πέους μας. Έτσ ίσως γαμήσουμε κι εμείς καμιά φορά γιατί φτάσαμε 45 χωρίς να έχουμε ακόμα διαιώνησει την πολύτιμη γενετική μας πληροφορία και τι θα γίνει ο κόσμος χωρίς εμάς !!!

Ο κατάλογος επιχειρημάτων της αυθεντίας συνήθως υπηρετεί το δεύτερο είδος διαλόγου. Οι λόγοι είναι απλοί:

1. Είναι εύκολο να μαθαίνεις τσιτάτα. Εύκολα τα πετάς και με εντυπωσιακό λανσάρισμα του ονόματος της αυθεντίας στην αρχή (προφορικός λόγος) ή στο τέλος (γραπτός λόγος) νομίζεις ότι έλυσες και τα 23 προβλήματα του Hilbert ταυτόχρονα.

2. Αν και η επίκληση στην αυθεντία δεν είναι μόνο "τσιτάτα" εν τούτοις ρέπει προς αυτά. Η συνθηματολογία όμως είναι το δομικό χαρακτηριστικό της κουβέντας για να εντυπωσιάσουμε. Είναι κλασικός τρόπος για να ενφυσήσουμε το δεύτερο χαρακτηριστικό αυτού του είδους του διαλόγου που είναι το συναίσθημα. Διότι ποιος είσαι εσύ ρε μπαγλαμά που θα πας κόντρα στον Αινστάιν, στον Κοέλιο, στο Μίκη, στο Γκούφυ και τα άλλα καρτούνς; Τα ξέρεις καλύτερα εσύ ρε ; Έκανες εσύ εξορία, πέρασες κατοχή, κατέβασες τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη; Κάν' τα όλα αυτά και μετά μίλα!

3. Η επίκληση στην αυθεντία δε μειώνει μόνο τον αντίπαλο. Κρύβει ταυτόχρονα και τη δική μας αναπηρία. Η δυσκολία να καταρρίψει το λόγο μας ο συνομιλιτής έγκειται στην αυθεντία που ξαφνικά καλείται να αντιμετοπίσει, και όχι τον παρλαπίπα που είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή απέναντί του, να του πρήζει στα σκώτια με την ημιμάθειά του.

4. Η επίκλιση στην αυθεντία έχει δύο βασικές αδυναμίες για να χρησιμοποιηθεί σε ουσιαστικό διάλογο. Πρώτον η αυθεντία μπορεί να μην είναι αυθεντία για το θέμα που συζητάμε. Ο Einstein π.χ. πει ένα σορό πετυχημένα τσιτάτα για την πολιτική αλλά ο μόνος λόγος που τα γνωρίζουμε ήταν επειδή πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους Φυσικούς όλων των εποχών. Δεύτερη αδυναμία είναι πως το σύνθημα που θα πετάξουμε για να εντυπωσιάσουμε τη γκόμενα δίπλα μας μπορεί κάλλιστα να μην έχει απόλυτη σχέση με την κουβέντα ή να αναφέρεται σε κάτι κοντινό αλλά όχι ίδιο με το θέμα μας.

5. Η επίκλιση στην αυθεντία είναι χαρακτηριστικό εργαλείο του πολιτικού, θρησκευτικού, κολλεκτιβίστικου, δογματκού λόγου και της επιφανειακής σκέψης. Χρησιμοποιείται για να χειραγωγήσει το ακροατήριο και όχι να το προβληματίσει ή να το κάνει να σκεφτεί. Η θεϊκή εικόνα του Στάλιν, του Άη Γιώργη, ή της Κανέλλη, καθυποβάλλει τον αντίπαλο και μειώνει την προσωπικότητά του σε μία συντονισμένη προσπάθεια να μειώσει τα ίδια του επιχειρήματα και να περάσει τη θέση του αντιπάλου.

Δε μπορώ παρά να κλείσω το κείμενο αυτό με την απάντηση του Einstein στο κείμενο "Εκατό επιστήμονες εναντίων του Einstein" (φώτο επάνω) :

Άν είχα άδικο, ένας θα ήταν αρκετός.

8 σχόλια:

MelidonisM είπε...

ο λογικός λογισμός λοιπόν
ανδρική υπόθεση,
κάτι σαν τις σούζες
τα κάμπρια και τις κολιές
να ψαρέψουν θηλυκές ματιές

λιποθυμούνε τα παιδιά
καταλαμβάνουν τα σκολιά
μοιράζουνε στα κυλικεία
ψωμί, παιδεία, ελευθερία

Υ.Γ.1
Αν τώρα λιγώνονται
στη δεκαετία του '50
(που βαδίζουμε ολοταχώς)
έχει κανείς ακουστά
αν λιγωνόντουσαν και τότε
στο σχολείο τα παιδιά?

μήπως πάμε πιό πίσω τελικά?

Saq είπε...

Εντάξει, για τη βεβαιότητα του αν είναι ορθή η είδηση της λιποθυμίας νομίζω ότι ανακάλαισε ο Αστεροειδής, αλλά η ουσία του θέματος ήταν ότι η φτώχεια είναι πολύ κοντά, κάτι που που βλέπω και το ζω στο πετσί μου.

Προσωπικά είμαι από τους ανθρώπους που μου αρέσει να εξετάζω πολύ κάποιο θέμα και να ακούω όλες τις απόψεις, ειδικά όταν πρόκειται για κάτι σοβαρό και πολύπλοκο όπως τα οικονομικά ή πολιτικά που δεν τα κατέχουμε και σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Διαβάζοντάς σε παρακάτω, θυμήθηκα μια συζήτηση-διαφωνία με έναν φίλο για τον Θεοδωράκη όπου και μου είπε
"και ποιος είσαι εσύ που θα αμφισβητήσεις τον Θεοδωράκη". Ακριβώς αυτό που λες για την επίκληση στην αυθεντία. Επειδή ο άλλος άλλος έχει ένα "γεμάτο" παρελθόν δεν μπορούμε να ασκήσουμε καμιά κριτική επάνω του. Άλλο σεβασμός για κάποιον και άλλο να του δίνουμε το αλάθητο.

CsLaKoNaS είπε...

@ Michalis Melidonis

Χαθήκαμε βρε Μιχάλη. Μου λείψανε οι τοποθετήσεις σου ποιήματα.

Το αν θα πάμε στο '50 ή οχι είναι στο χέρι μας. Δική μας η απόφαση και το ξέρεις καλά!

CsLaKoNaS είπε...

@Saq

Να ξεκαθαρίσω πως με τον Αστεροηδή δεν έχω κανένα πρόβλημα. Θέλω να τονίσω πως όλοι μας μπερδευόμαστε και παρασυρόμαστε από ειδήσεις αρβύλες. Όμως από εκεί φαίνεται το βάθος της κρίσης. Από την απελπισία μας και την ανικανότητά μας να σκεφτούμε ψύχραιμα. Αν σήμερα αυτό το εκμεταλλεύονται γελοίες συνδικαλίστριες, αύριο μεθαύριο ποιος θα το εκμεταλλευτεί;

John D. Carnessiotis "Asteroid" είπε...

Aν είχα υιοθετήσει την πληροφορία αυτή, θα την είχα αναφέρει σε ανάρτηση κι όχι περαστική σε σχόλιο - διευκρινίζοντας αμέσως μετά ότι έχω κι εγώ τις επιφυλάξεις μου.

Ωστόσο, έχω δύο παρατηρήσεις. Το ζήτημα δεν είναι αν είναι όντως αληθινή η συγκεκριμένη πληροφορία όσο το αν υπάρχουν όντως παιδιά και ενήλικες που πεινούν και σέρνονται σήμερα στην Ελλάδα - την 25 αναπτυγμένη χώρα στον κόσμο και μία από τις πλουσιότερες του πλανήτη. Η ερώτηση είναι ρητορική και περιττεύει η απάντηση, καθ' όσον μαθαίνουμε από επίσημες πηγές για την ραγδαία - και μη επαρκή, παρ' όλ' αυτά - αύξηση των εκκλησιαστικών και δημοτικών συσιτίων, ενώ και μια δική μας απλή βόλτα στο κέντρο θα μας πείσει. Άλλο ζήτημα το αν κάποιοι "αφελείς" 'η ανόητοι Κομματικοί, συνδικαλιστές ή ό,τι άλλο έστησαν παραμύθι για να δημιουργήσουν εντυπώσεις.
Το δεύτερο αφορά στην ευκολία με την οποία η πληροφορία κυκλοφόρησε, αναπαρήχθη σε έντυπα, υιοθετήθηκε κ.λπ. Τούτο δείχνει τον βαθμό απελπισίας και ανασφάλειας των πολιτών, που περιμένουν το χειρότερο να συμβεί στον εαυτό τους ή τουλάχιστον στον διπλανό τους.
Η προϊούσα αποσταθεροποίηση του καθεστώτος ΓΑΠ, που χάνει πλέον όλους τους πυλώνες στήριξης (από την αστική τάξη μέχρι τους τραπεζίτες, τα παραδοσιακώς φιλικά ΜΜΕ, αλλά και τους εσωκομματικούς υποστηρικτές), σε συνδυασμό με τα πλέον απαισιόδοξα μηνύματα, που εκπέμπονται από την ηγεσία ("Θα ζήσουμε κολασμένους μήνες" - Ευ. Βενιζέλος ή "Δεν μπορώ να εγγυηθώ την λύση" - ΓΑΠ) φέρνει τον κόσμο σε ψυχολογική κατάσταση απόλυτης απορρύθμισης. Η κοινωνία δεν είναι απλώς εναντίον, αρχίζει να χάνει τον αυτοέλεγχο κιόλας...

CsLaKoNaS είπε...

Asteroid

Προσυπογράφω το σχόλιό σου. Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και εκεί ακριβώς ήθελα να σταθώ με την αναφορά μου σε αυτήν την πληροφορία.

Το ΒΗΜΑ σήμερα δημοσιεύει ένα πολύ ενδιαφέρον μικρό ιστορικό για τα γεγονότα που οδήγησαν τη χώρα εδώ.

Νομίζω πως αυτή η βδομάδα που μπαίνει θα καθορίσει πολλά. Θα την πάρουμε τη δόση αλλά μετά θα επικρατήσει χάος.

Το καλύτερο σενάριο για μένα είναι κυβέρνηση εθνικής ενότητας, χωρίς εκλογές.

thinks είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
thinks είπε...

Κι εγώ που ήμουνα, να σχολιάσω, όταν το είχες γράψει αυτό; Μου έφτιαξες την βδομάδα. Έκτακτος. Ρουά και ματ. Πάω τώρα πίσω στο άλλο το http://cslakonas.blogspot.com/2012/08/blog-post.html να σχολιάσω.