Liverpool Concerto
Part V
η διαλεκτική αρχή της αμοιβαίας αλληλεπίδρασης των αντιθέτων
Το δεύτερο μεγάλο μακελειό έγινε όταν, πολύ γρήγορα, διαπιστώθηκε πως ο Nobel δεν περιέλαβε τα Μαθηματικά στις επιστήμες. Μάλιστα στις λεπτομέρειες της διαθήκης ορίζεται ξεκάθαρα πως το Νόμπελ Φυσικής αφορά την πρόοδο στην πειραματική Φυσική. Ο λόγος που ο Nobel απέκλεισε τα μαθηματικά από τα βραβεία του παραμένει ακόμα άγνωστος, και ως εκ τούτου τα κουτσομπολιά δίνουν και παίρνουν!
Το επικρατέστερο κουτσομπολιό είναι πως ο Nobel είχε μίσος απέναντι σε ένα πολύ μεγάλο μαθηματικό και θεωρητικό φυσικό της εποχής, τον επίσης Σουηδό, Gostav Mittag-Leffler. Ο λόγος ήταν τα μάτια μιας γυναίκας. Οι κακές γλώσσες λένε πως η γυναίκα εκείνη, είτε είχε απορρίψει τον Nobel για τον Leffler, ή είχε απατήσει τον πρώτο με τον δεύτερο. Ο φόβος του Nobel πως ο Leffler μπορεί να κέρδιζε ένα δίκο του βραβείο στο μέλλον, τον έκανε να απορρίψει τόσο τα Μαθηματικά όσο και τη Θεωρητική Φυσική από τα βραβεία του.
Η ιστορία αυτή δεν επιβεβαιώνεται από τους Ιστορικούς. Μάλιστα υπάρχουν αρκετά αντιφατικά στοιχεία. Εν τούτοις παραμένει η πιο πικάντικη εξήγηση για το "επιστημονικό παράδοξο" αυτό.
Το πρώτο από τα θύματα αυτής της ιστορίας ήταν ο Albert Einstein. Το 1905 εξέδωσε την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας αλλάζοντας εκ βάθρων τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τον κόσμο γύρω μας. Όμως η δουλειά αυτή ήταν αμιγώς θεωρητική και έτσι οι Σουηδοί δεν μπορούσαν να του δώσουν το βραβείο. Το ίδιο κόλλημα παρουσιάστηκε και στη δεύτερη μεγάλη εργασία του Einstein το 1915, τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Δεδομένων του κύρους των βραβείων, πρέπει να σκεφτείς πως μιλάμε για ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ο Einstein ήταν τότε ο νούμερο ένα επιστήμονας. Συνάδελφοί του βραβεύονταν κάθε χρόνο για εργασίες πολύ πιο ασήμαντες. Αρκούσε μία πολύ μικρή ανακάλυψη, αυτή του φωτοηλεκτρικού φαινομένου για να λύσει τα χέρια της Ακαδημίας. Το βραβείο τελικά δόθηκε στο μεγάλο Φυσικό το 1922 για την πρόοδο στη θεωρητική Φυσική και ειδικά στην ανακάλυψη του νόμου για το Φωτοηλεκτρικό Φαινόμενο.
Το αντίστοιχο "Νόμπελ στα μαθηματικά" θεωρείται το μετάλλειο Fields, που δίδεται κάθε 4 χρόνια και μόνο σε Μαθηματικούς. Σάλος είχε προκληθεί το 2006 όταν ο Ρώσος μαθηματικός Grigory Perelman αρνήθηκε το βραβείο όπως και το 2010 που αρνήθηκε το χρηματικό έπαθλο Millennium Prize του 1 εκατ. δολλαρίων.
Το 2002 ο Perelman δημοσίευσε μία σείρα από εργασίες με τις οποίες υποστήριξε ότι έλυσε ένα από τα δυσκολότερα ανοικτά μαθηματικά προβλήματα, την περίφημη εικασία του Poincare. Η πρόταση αυτή λέει πως κάθε τρισδιάστατη-επιφάνεια που πληροί κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά είναι ισοδύναμη με την τρισδιάστατη σφαίρα.
Οι εργασίες αυτή έστρεψε ένα μεγάλο αριθμό ερευνητών στο πρόβλημα αυτό και 4 χρόνια μετά (!!) το ένα μετά το άλλο όλα τα ερευνητικά κέντρα (11 συνολικά) που ασχολήθηκαν σοβαρά με τις εργασίες του Perelman επιβεβαίωσαν τον ισχυρισμό του. Μία από τις μεγαλύτερες εικασίες είναι πλέον ένα Θεώρημα.
Η δουλειά του Perelman πάνω στην εικασία του Poincare αξίζει σίγουρα ένα Fields Medal ακόμα και αν δεν κατάφερνε να αποδείξει την πρόταση αυτή. Οι εργασίες του έδωσαν μία εντελώς νέα δυναμική στον τομέα των Μαθηματικών της "σύγχρονης γεωμετρίας" γνωστά ως Τοπολογία. Πάνω σε αυτό κάποιοι "κριτές" δεν στάθηκαν στο ύψος τους. Η απονομή του βραβείου το 2006 έγινε στον Perelman για την πρόοδο στην Τοπολογία και όχι για την απόδειξη της Εικασίας. Επιπλέον, ο Perelman δεν ήταν ο μόνος που βραβεύτηκε το 2006.
Αυτά τα δύο γεγονότα μαζί με το (πάρα πολύ) δύσκολο του χαρακτήρα του τον έκαναν να απορρίψει το βραβείο αυτό. Η απάντηση που έδωσε ήταν πως "αν η λύση μου είναι σωστή τότε αυτό και μόνο είναι αρκετό."
Με αυτήν του τη στάση ο Perelman έγινε ο πρώτος στην ιστορία των βραβείων Fields που τα αρνείται. Αυτό που ξέρω είναι πως ο Perelman απογοητεύτηκε από την αιτιολόγηση του βραβείου, ενώ θεωρεί πως απλά δεν μπορούν να τον κρίνουν επιστήμονες που έκαναν 4 χρόνια να καταλάβουν μια "τόσο απλή απόδειξη" (!!). Άλλωστε η ιστορία δεν θα τον κρίνει ως fields-medalist αλλά ως εκείνον που απέδειξε ένα από τα δυσκολότερα μαθηματικά προβλήματα όλων των εποχών....
Κατάληψη λοιπόν, και μάλιστα στο σύμβολο του Κέιμπριτζ, το κεντρικό κτήριο της Γερουσίας. Ενας από τους εκατοντάδες φοιτητές που συμμετέχουν σ' αυτή την ενέργεια, είναι ο 27χρονος Αρης Κομπορόζος, που κάνει το διδακτορικό του στη σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του πανεπιστημίου. «Εχουμε οργανωθεί στο κεντρικό κτήριο, βγάζουμε βάρδιες για το ποιοι θα μαγειρέψουν για όλους, ποιοι θα κοιμηθούν μέσα, ποιοι θα μιλούν στους δημοσιογράφους και ποιοι θα είναι περιφρούρηση. Προγραμματίζουμε τις διαλέξεις των καθηγητών μας και μαζευόμαστε όλοι μαζί για να συζητήσουμε το μέλλον της εκπαίδευσης και των κινητοποιήσεών μας. Καμία σχέση δηλαδή με ό,τι κάναμε στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, απ' όπου πήρα και το πτυχίο μου. Εδώ το άσυλο αφορά τις ιδέες και όχι τις καταστροφές...».
Με ήρεμη φωνή περιγραφει το καθημερινό σκηνικό στο Κέιμπριτζ από τότε που ανακοίνωσε η βρετανική κυβέρνηση ότι θα μειωθεί η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων κατά 50% και το κόστος θα κληθούν να καταβάλουν οι φοιτητές μέσω διπλασιασμού και σε κάποιες περιπτώσεις τριπλασιασμού των διδάκτρων. «Αυτό που πάνε να περάσουν είναι ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης. Αν γινόταν στην Ελλάδα, θα γινόταν χαμός. Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μέσω στρογγυλών τραπεζιών ενημερώνουμε τους ενδιαφερομένους. Συμμετέχουν και οι καθηγητές μας, και μάλιστα 150 από αυτούς έστειλαν χθες επιστολή διαμαρτυρίας στον πρύτανη. Ουσιαστικά όλοι είναι ευπρόσδεκτοι στις συζητήσεις μας. Είναι βαθιά πολιτικές, αλλα όχι κομματικές».
Στην ερώτηση πώς γίνεται να μην «καπελώνει» κανείς τις κινητοποιήσεις τους, η απάντηση είναι αποστομωτική. «Κανείς δεν μπορεί να το κάνει αυτό εδώ. Στην Ελλάδα δεν ήμουν πολιτικοποιημένος και δεν ανήκα σε καμία νεολαία, διότι δεν ασπαζόμουν τις πρακτικές τους. Γι' αυτό είμαι εντυπωσιασμένος από αυτή την κινητοποίηση».
Προχθές, η διοίκηση του πανεπιστημίου έκοψε τη θέρμανση στους καταληψίες και λίγες ώρες μετά απενεργοποίησε και το Wi-Fi (ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο), με σκοπό να τους αποθαρρύνει. Οι καθηγητές διαμαρτυρήθηκαν έντονα, κάνοντας λόγο για πρακτικές που καταργούν την ελεύθερη έκφραση, και η διοίκηση απεκατέστησε τη σύνδεση. Οι ακαδημακοι άρχισαν μάλιστα να στηρίζουν και υλικά τους μαθητές τους, προσφέροντας εκ περιτροπής γεύματα.
Από τη μεριά της, η διοίκηση προσέφυγε στη Δικαιοσύνη και κατάφερε να αποσπάσει την άδεια εισόδου στην αστυνομία για να απομακρύνει τους καταληψίες, κάτι που όμως δεν έχει γίνει και σύμφωνα με τα παιδιά, μάλλον δεν θα υλοποιηθεί ποτέ, λόγω της μαζικής συμμετοχής και της υποστήριξης από τους καθηγητές.
Οπως λέει ο Αρης, αυτό που γίνεται σήμερα στην Αγγλία είναι «ανεπανάληπτο». Μαζί με το Κέιμπριτζ βρίσκονται σε παρόμοια μορφή κατάληψης άλλα 30 πανεπιστήμια, στα οποία οι διαλέξεις και οι συζητήσεις, με τη συμμετοχή κορυφαίων πανεπιστημιακών, είναι καθημερινό φαινόμενο. «Η συμμετοχή, η συλλογικότητα και η κοινή αντίδραση είναι τα όπλα των φοιτητών. Μόνον όλοι μαζί θα ακουστούμε».
---
Δηλαδή, ό,τι ακριβώς ΔΕΝ συμβαίνει στις "εν Ελλάδι καταλήψεις".